Τι είναι η Κοιλιοκάκη;
Η κοιλιοκάκη είναι ένα αυτοάνοσο νόσημα, κατά το οποίο το ανοσοποιητικό σύστημα του οργανισμού αντιδρά στην κατανάλωση γλουτένης (πρωτεΐνης των δημητριακών) και «επιτίθεται» στους ιστούς του. Προκαλείτε καταστροφή του βλεννογόνου του εντέρου και με αυτό τον τρόπο δυσχεραίνεται η ολοκλήρωση της πέψης και η απορρόφηση των θρεπτικών συστατικών από τον οργανισμό.
Ποια είναι τα Συμπτώματα της κοιλιοκάκης;
Εκδηλώνεται με συμπτώματα όπως στομαχικές κράμπες, διάρροια και εντερικός μετεωρισμός. Συχνά συνοδεύεται με απώλεια βάρους στους ενήλικες, σημαντικά προβλήματα ανάπτυξης στα παιδιά, αναιμία και σε κάποιες περιπτώσεις με ασθένειες των οστών, δερματίτιδες, σακχαρώδη διαβήτη τύπου Ι και στειρότητα. Επίσης τα ειδικά προϊόντα χωρίς γλουτένη συχνά έχουν λιγότερες φυτικές ίνες έτσι υπάρχει περισσότερο ρίσκο για δυσκοιλιότητα.
Πως γίνεται η Διάγνωση της κοιλιοκάκης;
Οι αιματολογικές εξετάσεις που δείχνουν τα επίπεδα ορισμένων αντισωμάτων που συνδέονται με την αυτοάνοση απάντηση στη γλουτένη είναι το πρώτο στάδιο προς την διάγνωση της κοιλιοκάκης. Τα θετικά αποτελέσματα αυτών των αντισωμάτων από μόνα τους δεν είναι αρκετό για την τελική διάγνωση. Η βιοψία του λεπτού εντέρου θεωρείται ο χρυσός κανόνας της διάγνωσης. Η βιοψία πρέπει να γίνεται από ένα έμπειρο γαστρεντερολόγο. Διαγνωστικοί μέθοδοι για την δυσανεξία στην γλουτένη βρίσκονται υπό μελέτη.
Ποιά είναι η Θεραπεία της κοιλιοκάκης;
Η μοναδική θεραπεία για την αντιμετώπιση της κοιλιοκάκης είναι η απόλυτη αποφυγή της γλουτένης στην διατροφή. Η γλουτένη είναι πρωτεΐνη που βρίσκεται στο σιτάρι, στη σίκαλη, στο κριθάρι και στη βρώμη (σαν υπόλειμμα). Έτσι η διατροφή χωρίς γλουτένη αποτελείται από τρόφιμα που είναι από τη φύση τους ελεύθερα γλουτένης και από βιομηχανικά επεξεργασμένα τρόφιμα. Ένα προϊόν θεωρείται ελεύθερο γλουτένης εάν περιέχει ίσον ή λιγότερο από 20 χιλιοστόγραμμα ανά κιλό (parts per million) γλουτένης. Η ανεχτικότητα σε ίχνη γλουτένης διαφέρει μεταξύ των ατόμων με δυσανεξία στην γλουτένη αλλά τα άτομα με κοιλιοκάκη πρέπει να αποφεύγουν την γλουτένη αυστηρά.
Η παρασκευή ενός προϊόντος χωρίς γλουτένη απαιτεί την προσθήκη ορισμένων συστατικών, όπως τα κορεσμένα λίπη και τα απλά σάκχαρα ώστε να μετριαστεί η απώλεια των χαρακτηριστικών που παρέχει η γλουτένη στο τρόφιμο, ενώ πολλά από αυτά τα προϊόντα είναι χαμηλής περιεκτικότητας σε φυτικές ίνες και έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε αλάτι. Γι’ αυτό τον λόγο εμπλουτίζουμε την διατροφή με φυσικές πηγές όπως φρούτα, λαχανικά, όσπρια και υγρά.
Τα πρόσφατα δεδομένα μάλιστα, υποστηρίζουν ότι τα προϊόντα χωρίς γλουτένη τα οποία προέρχονται από συστατικά που από τη φύση τους είναι χωρίς γλουτένη (δηλ. το φαγόπυρο, τα ρεβίθια, το κεχρί, τη βρώμη, το amaranth, το teff, το κινόα) είναι καλύτερες πηγές μεταλλικών στοιχείων, σε σύγκριση με αυτά που βασίζονται σε άλλες πρώτες ύλες χωρίς γλουτένη. Σε κάθε περίπτωση, οι ασθενείς με κοιλιοκάκη θα πρέπει να ενθαρρύνονται να αυξήσουν την κατανάλωση φυσικών/ακατέργαστων Προϊόντων Χωρίς Γλουτένη αποφεύγοντας την αποκλειστική κατανάλωση συσκευασμένων τροφίμων ως μόνη επιλογή.
Δώσε βάσει στην ετικέτα τροφίμων:
Οι καταναλωτές θα πρέπει να διαβάζουν τη λίστα συστατικών για να βρουν τα αλλεργιογόνα τα οποία είναι σε νέα σήμανση κατά νόμο και να αποφευχθούν αυτά που αναφέρουν γλουτένη, αλλά και όσα περιέχουν άγνωστα συστατικά και πρόσθετα, συντηρητικά, χρωστικές κλπ. που μπορεί να κρύβουν κινδύνους.
Προσοχή πρέπει να δίνεται στα βιομηχανοποιημένα τρόφιμα λόγω του ότι δεν φέρουν σήμανση κατά πόσο περιέχουν ή όχι γλουτένη. Επίσης πολλές φορές δεν αναγράφεται ακριβώς ο όρος γλουτένη, αλλά πολύ εύκολα μπορεί να εντοπιστεί μέσα από άλλους όρους π.χ. πρωτεΐνη σίτου, σιτάλευρο, δημητριακά, κλπ. Σημαντικό επίσης είναι να σημειωθεί ότι πολλές φορές ένα προϊόν που εκ φύσεως δεν περιέχει γλουτένη μπορεί να ¨μολυνθεί¨ λόγω της επεξεργασίας μαζί με άλλα προϊόντα που περιέχουν γλουτένη, όπως για παράδειγμα η βρώμη.
Δώσε βάση Στο μαγείρεμα:
Μαγειρεύουμε με πρώτες ύλες χωρίς γλουτένη, π.χ. αλεύρι από καλαμπόκι σόγια, πατάτα, κινόα, ρύζι, αντί για το παραδοσιακό αλεύρι από σιτάρι. Προσθέτουμε στο διαιτολόγιό μας όσο γίνεται περισσότερο τρόφιμα που έτσι κι' αλλιώς δεν περιέχουν γλουτένη τα οποία θα μας προσφέρουν πλυθώ από βιταμίνες και ιχνοστοιχεία π.χ. φρέσκα λαχανικά και φρούτα, πατάτες, ρύζι, κρέας, ψάρι κλπ. Υποκαθιστούμε τα υπόλοιπα με προϊόντα από τα οποία έχει αφαιρεθεί η γλουτένη π.χ. ζυμαρικά, ψωμί, κλπ. Κατά το μαγείρεμα προσέχουμε πάντα η επιφάνεια και τα σκευή μας να είναι καθαρή και ξεχωριστά από τροφές που περιέχουν γλουτένη αποφεύγοντας την μόλυνση από μη ασφαλείς τροφές.
Δώσε βάση στην Κατανάλωση φαγητού εκτός σπιτιού:
Μεγάλες προκλήσεις στην ζωή του ατόμου με κοιλιοκάκη είναι οι εξόδοι στα εστιατόρια ή πάρτεις, τα ταξίδια και επίσης η αγορά φαρμάκων και συμπληρωμάτων διατροφής. Όταν τρώμε έξω προτιμάμε κάτι ψητό π.χ. κρέας, κοτόπουλο, ψάρι συνοδευμένο με ψητά λαχανικά, ρύζι (όχι γλασέ) και γενικά αποφεύγουμε τα περίπλοκα μαγειρευτά φαγητά που μπορεί να κρύβουν αρκετούς κινδύνους. Ιδιαίτερη προσοχή χρειάζεται στην πιθανότητα μόλυνσης από άλλα τρόφιμα με γλουτένη π.χ. στην ίδια ψησταριά να ψήνουν ψωμί ή πίτες. Τέλος ας έχουμε στο μυαλό μας πως είναι καλύτερα να ενημερώνουμε το σερβιτόρο και το μάγειρα για την ιδιαιτερότητά μας και να αποκλείουμε κάθε πιθανότητα, παρά να καταναλώσουμε γλουτένη επειδή ντρεπόμαστε.